Ταξιδιωτικό 

Κείμενο : Βασίλης Οικονόμου

Ναός Επικούριου Απόλλωνα

Ήταν από εκείνες τις φορές που κάθεσαι μπροστά στον υπολογιστή και βλέπεις να αναπαράγεται με τεράστιους τίτλους, ένα θέμα από πολλά blogs,  άγνωστα κυρίως στον πολύ κόσμο, που το μόνο που επιζητούν είναι να αυξήσουν λίγο την επισκεψιμότητα τους

Μια τέτοια μέρα, βομβαρδίστηκα από την «είδηση» ότι ο Ναός Του Επικούριου Απόλλωνα …. περιστρέφεται !! Το «μικρόβιο» της αναζήτησης με είχε προσβάλλει για μία ακόμη φορά..

Ήρθα σε επικοινωνία με ένα φίλο, πολύ γνωστό ερευνητή, ο οποίος έβαλε τα γέλια όταν τον ρώτησα εάν ισχύουν τα όσα γράφονται για την περιστροφή. Συνέχισα την αναζήτηση στοιχείων μέσα στο διαδίκτυο.. Τελικά νοιώθεις λίγο..χαζός όταν διαπιστώνεις πως η οποιαδήποτε… προπαγάνδα ή παραπληροφόρηση ή μετάδοση μιας “περίεργης” είδησης, μπορεί να γίνει τόσο εύκολα. Το αρχικό άρθρο περί περιστροφής του Ναού είχε πρωτοδημοσιευτεί στα τέλη της δεκατίας του 2000. Είναι η θεωρία του μαθηματικού κ Στέλιου Πετράκη την οποία και διατυπώνει στο βιβλίο του «ερευνώ, βρίσκω και γράφω».

Αμέσως, λόγω της πρωτοτυπίας της είδησης, αναπαράχθηκε σχεδόν αυτούσιο από κάποια blogs όπως συνέβη και όταν το πρωτοδιάβασα. Κάποιοι λοιπόν λάτρεις της αρχαίας ιστορίας μας αργότερα, προσπάθησαν να τεκμηριώσουν επιστημονικά τα του άρθρου. Είδαν όμως ότι δεν στέκουν τα γραφόμενα και το γύρισαν στην γνωστή θεωρεία των.. τριγώνων, ότι δηλαδή απέχει τόσα χλμ από εκεί και τόσα από τον τάδε ναό και σχηματίζει τρίγωνο…και πάει λέγοντας.. Το ΥΠ.ΠΟ. επίσης έχει συντάξει ένα πόρισμα σχετικά, που απορρίπτει τον ισχυρισμό αυτόν περί περιστροφής. Τα υλικά που υπάρχουν στην βάση του λειτουργούν αντικραδασμικά σε περίπτωση σεισμού κι όχι για να περιστρέφουν τον Ναό.

Αυτό όμως στάθηκε αφορμή να μάθω κι άλλα πολύ όμορφα και ενδιαφέροντα πράγματα για τον Ναό τα οποία και θα σας τα παραθέσω πιο κάτω..

Κυριακή πρωί στα τέλη Μαρτίου οι T-Motoriders βρέθηκαν πανέτοιμοι στο σημείο συνάντησης με προορισμό την Φιγαλεία που βρίσκεται στα σύνορα μεταξύ Αρκαδίας και Μεσσηνίας και υψώνεται σε υψόμετρο 1.130 μέτρων ο επιβλητικός ναός του Επικούριου Απόλλωνα. Η πρόσβαση από Αθήνα μπορεί να γίνει κυρίως με 2 τρόπους. Ο πρώτος μέσω του Αυτοκινητόδρομου ΜΟΡΕΑ και από την έξοδο στο Λεοντάρι (πριν τα Διόδια Βελιγοστής) να ανεβείς το Λύκαιο όρος. Όμως αυτό έχει και ένα κομμάτι χωματόδρομου, αρκετά απότομου με κόκκινο χώμα σαν πούδρα, που με τις βροχές δυσχεραίνει πολύ την διάβαση.

Εμείς επιλέξαμε να βγούμε στην έξοδο της Μεγαλόπολης και από εκεί μέσω των χωριών Καρύταινας και Ανδρίτσαινας να ανηφορήσουμε στο σημείο. Αμέσως μετά την Ανδρίτσαινα υπάρχει μία διασταύρωση που οδηγεί στους καταρράχτες της Νέδας…άλλη μία πινέζα στον χάρτη για τους T-Motoriders.

H διαδρομή μετά την Μεγαλόπολη δεν σ αφήνει ασυγκίνητο. Το ανοικτό πράσινο του τοπίου το διαδέχεται το πιο σκούρο καθώς το υψόμετρο ανεβαίνει. Τα νερά του Αλφειού ποταμού και των παραποτάμων του μπορείς να τα ακούσεις όταν σταματήσεις, σε κάθε σχεδόν στροφή μετά την Καρύταινα όπου το επιβλητικό κάστρο της κλέβει την παράσταση. Όσο πιο ψηλά, τόσο πιο πολύ χάνεται το μάτι σου στις όμορφες παρυφές των βουνών.

Ο δρόμος αρχίζει να στενεύει και περνάμε σιγά σιγά τον αυχένα και στην άλλη άκρη του βουνού. Απέναντι μας πια το όρος Λύκαιο μέσα στα πράσινα .. Ένα βουνό με την δική του ξεχωριστή ιστορία..Η λέξη Λύκαιο προέρχεται από τον αρχαίο λυκ που σημαίνει φως. Μην παραβλέπουμε πως χρησιμοποιήθηκε αργότερα και σαν όρος στην εκπαίδευση (Λύκειο).

Πλησιάζοντας την διασταύρωση προς το Λύκαιο αντικρίζεις στο βάθος μια τεράστια τέντα που θυμίζει λίγο αντίστοιχες σε ταινίες του σινεμά που αναφέρονταν σε αρχαίες πολεμικές εκστρατείες.

Εκεί βρίσκεται κρυμμένος πια, από τις καιρικές συνθήκες, ο Ναός του Επικούριου Απόλλωνα αφιερωμένος από τους Φιγαλείς διότι τους βοήθησε να αντιμετωπίσουν τους Σπαρτιάτες το 659 π.Χ.  Επικούριος ονομάστηκε γιατί ο Θεός Απόλλωνας επικουρούσε στην περιοχή αυτή (γι αυτό γράφεται με ι κι όχι με ει).

Αφήσαμε τις μηχανές στο μεγάλο πάρκιν που βρίσκεται ακριβώς έξω από την είσοδο.

Φτάσαμε στο εκδοτήριο από το ανηφορικό χωμάτινο δρόμο  όπου μας περίμενε ο νέος φύλακας του αρχαιολογικού χώρου, ο Διονύσης, που είχε αναλάβει πριν μερικές εβδομάδες. Εκείνη την περίοδο να θυμίσω, είχαν γραφτεί πολλά διότι συνταξιοδοτήθηκε ο φύλακας και ο χώρος θα παρέμεινε κλειστός λόγω μη επιτήρησης.

Αφού πληρώσαμε, περάσαμε το σημείο ελέγχου και μπήκαμε κάτω από την τέντα για να ανακαλύψουμε τι ακριβώς κρύβεται εκεί.

H κύρια είσοδος βρίσκεται ακριβώς στην γωνία της ΝΔ πλευράς. Έτσι έχεις την δυνατότητα να θαυμάσεις αυτό το υπέροχο οικοδόμημα που σχεδιάστηκε από τον Ικτίνο σύμφωνα με τον Παυσανία ( Ἰκτίνος ὁ ἀρχιτέκτων τοῦ ἐν Φιγαλίᾳ ναοῦ γεγονώς τῇ ἡλικίᾳ κατά Περικλέα καί Ἀθηναίοις τόν Παρθενῶνα καλούμενον κατασκευάσας) και στην ουσία είναι μια μικρογραφία της Ακρόπολης της Αθήνας. Είναι από τους ελάχιστους Ναούς που έχουν προσανατολισμό Βορρά Νότο σε αντίθεση με όλους τους άλλους. Άλλη ιδιαιτερότητα είναι ότι  οι κίονες της βόρειας πλευράς είναι παχύτεροι από τους κίονες των άλλων πλευρών.

Περιηγηθήκαμε στον χώρο και νοιώθαμε δέος σε κάθε μας βήμα. Οι κολώνες ορθώνονταν τεράστιες η μία πίσω από την άλλη.  Οι ρωγμές όμως επάνω τους κάτι παραπάνω από εμφανής. Το χρώμα επίσης μας εντυπωσίασε γιατί δεν ήταν το λευκό που έχουμε συνηθίσει αλλά πολύ πιο σκούρο και προς το κίτρινο. Αυτό οφείλεται κυρίως γιατί τα μάρμαρα που χρησιμοποιήθηκαν, αντλήθηκαν από την γύρω περιοχή. Το δάπεδο έχει υποχωρήσει στις άκρες δημιουργώντας ερωτήματα για την στατικότατα του.

Επίσης, ο ναός είναι το μοναδικό αρχαίο οικοδόμημα που συνδυάζει και τους τρεις αρχιτεκτονικούς ρυθμούς: εξωτερικά είναι δωρικού ρυθμού, στο εσωτερικό του είναι ιωνικού, αλλά οι κίονες του κοσμούνται με κορινθιακού ρυθμού κιονόκρανα.

Όλα αυτά τα στοιχεία και μόνο το καθιστούν Μνημείο Μοναδικό !!

Κι ας μην …περιστρέφεται…

Την περίοδο που τον επισκεφτήκαμε βρίσκονταν σε εξέλιξη εργασίες αναστήλωσης και συντήρησης του μνημείου κυρίως στην πίσω πλευρά. Η τεράστια τέντα προστάτευε τον χώρο από τις ακραίες καιρικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή. Ένα μέλος της Ομάδας, μας ενημέρωσε ότι το υλικό της τέντας είχε κατασκευαστεί από μία πολύ γνωστή εταιρία ελαστικών.

Έχουν τοποθετηθεί και οθόνες ξενάγησης δίπλα από το Ναό όπου μπορείς να αποκομίσεις πολύ χρήσιμες πληροφορίες.

Εξερχόμενοι είδαμε τα αντιπλημμυρικά μέτρα προστασίας και τις τεράστιες βάσεις αντιστήριξης της τέντας και αρχίσαμε γελώντας να αναρωτιόμασταν αν κι αυτά γυρίζουν μαζί με τον Ναό του Επικούριου Απόλλωνα.

Ανηφορίσαμε τον δρόμο που οδηγεί στον λόφο που βρίσκεται λίγο πιο πέρα. Πέτρινα μικρά κτίρια είχαν δημιουργηθεί προσφέροντας σημαντικό έργο στην συντήρηση. Από ψηλά όλος ο αρχαιολογικό χώρος απλώνονταν στα πόδια μας. Είχε αρχίσει να συννεφιάζει επικίνδυνα ..η βροχή δεν θα αργούσε να έρθει . Το τοπία εκπληκτικό βγαλμένο από ταινία… Το σύννεφο είχε αρχίσει να κατεβαίνει όλο και πιο χαμηλά. Το κρύο όλο και πιο έντονο..

Υπήρχαν τριγύρω κι άλλα σημεία στον αρχαιολογικό χώρο που μας καλούσαν να τα δούμε αλλά ο ουρανός είχε αντίθετη άποψη.

Ήρθε η ώρα να φύγουμε αφού βγάλαμε τις καθιερωμένες αναμνηστικές φωτογραφίες μας.

Ανεβήκαμε στις μηχανές και σαν άλλο εκστρατευτικό σώμα κατηφορίσαμε σε πιο ζεστά κλίματα ώστε να καταλάβουμε…..θέση στο γαστρονομικό όργιο που θα λάμβανε χώρα στο χωριό Ελληνικό, μερικά χλμ πιο πέρα..

Άλλη μια υπέροχη αναδρομή στον αρχαίο μας πολιτισμό είχε ολοκληρωθεί για τους T-Motoriders.