Ταξιδιωτικό 

Κείμενο: Βασίλης Οικονόμου

Αρκαδία | Αγ. Θεοδώρα – Βάστα

 

Μέσα Απρίλη , μια εβδομάδα πριν από το Πάσχα και Κυριακή των Βαΐων η εξόρμηση μας είχε πέρασμα από την ορεινή Αρκαδία με τελικό προορισμό το εκκλησάκι της Αγίας Θεοδώρας στην Βάστα Αρκαδίας.

Νέο σημείο συνάντησης αυτήν την φορά, μιας και ο πρωινός καφές απαραίτητος για το πρωινό ξύπνημα. Ο καιρός άστατος την προηγούμενη εβδομάδα και οι προβλέψεις έδειχναν κάτι ψιχάλες, κυρίως στον γυρισμό.

Η 4η εξόρμηση της ομάδας για το 2014 ξεκίνησε ηλιόλουστα. Στο σημείο συνάντησης, όπως πάντα, τα μέλη μας πολλά, αλλά τον τελικό αριθμό τον συμπλήρωσαν νέα πρόσωπα που τα υποδεχτήκαμε με χαρά

 

Μέσω της Ολυμπίας Οδού, μπήκαμε στον αυτοκινητόδρομο κεντρικής Πελοποννήσου ή αλλιώς Κορίνθου-Καλαμάτας γνωστό και ως ΜΟΡΕΑ. Αφού περάσαμε τα διόδια Σπαθοβουνίου και Νεστάνης κάναμε μια μικρή ανασυγκρότηση ώστε όλοι μαζί να προχωρήσουμε στο επαρχιακό δίκτυο με προορισμό την Δημητσάνα.

Ο καιρός δυστυχώς άρχισε να βαραίνει και το γαλανό του ουρανού αντικαταστάθηκε με το γκρίζο της βροχής….

Μετά τα διόδια της Νεστάνης, ακολουθήσαμε την διαδρομή Κάψια – Λεβίδι – Βυτίνα και έτσι βρεθήκαμε πίσω από τον ορεινό όγκο του Μαίναλου που φτάνει τα 2.000μ υψόμετρο.

 

Τα χωριά αυτά έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην επανάσταση του 21. Βέβαια η ιστορία τους χάνεται στα βάθη των αιώνων.

Η Βυτίνα για παράδειγμα είναι η πόλη που χτίστηκε το 350μΧ περίπου , μετά την καταστροφή της αρχαίας πόλης Μεθύδριο που αναφέρεται σ αυτήν ο Παυσανίας το 174πΧ. Στην επανάσταση του 21 αναγνωρίστηκε ως βακούφιο (τόπος ιερός) και εξαιτίας αυτού πυρπολήθηκε 7 φορές!! από τον Ιμπραήμ πασά.

Μετά από 2+ ώρες από την αναχώρηση μας και με τις πρώτες ψιχάλες να κάνουν την εμφάνιση τους στα μουντά στροφιλίκια του Μαίναλου, αντικρίσαμε την Δημητσάνα. Ένα επιβλητικό χωριό που είναι χτισμένο σε υψόμετρο 950μ.

 

Ίσως ο πιο γνωστός χειμερινός προορισμός της ορεινής Αρκαδίας. Βέβαια στην επανάσταση του 21 διαδραμάτισε πολύ σημαντικό ρόλο. Το κρυφό σχολειό και το Δημητσανίτικο μπαρούτι (γι αυτό και η ονομασία «μπαρουταποθήκη του Έθνους) είναι τα πιο γνωστά της επανάστασης. Για να φτιαχτεί όμως αυτό το..όνομα, χρησιμοποιήθηκε χαρτί που υπήρχε άφθονο στην βιβλιοθήκη που ιδρύθηκε το 1764 και είχε εμπλουτιστεί με σπάνια βιβλία με την συνδρομή μέχρι και του Πατριαρχείου. Έτσι …χαλάσαμε την βιβλιοθήκη που τροφοδοτούσε την ιερατική σχολή γνωστή και ως Φροντιστήριο Γραμμάτων και Τεχνών για να τροφοδοτηθούν οι 14 μπαρουτόμυλοι και να νικήσουμε στην επανάσταση..

 

Παρκάραμε επάνω στον μικρό εξώστη που βρίσκεται στον αυχένα της πόλης , δίπλα από το Αστυνομικό Τμήμα.

Ευτυχώς χώρεσαν όλες οι μηχανές εκεί..Μιας και..καθ οδόν , μπήκαμε στο ομώνυμο καφέ για να κουρνιάσουμε λιγάκι, να ζεσταθούμε και να συνεχίσουμε τον δρόμο μας.

 

Μετά από το απαραίτητο «pitstop» ξεκινήσαμε.

Στην πρώτη διασταύρωση πήγαμε αριστερά προς Στεμνίτσα και όχι προς το υπαίθριο μουσείο υδροκίνησης.

 

Ο δρόμος δεν ήταν σε καλή κατάσταση με πολλά σημεία να έχουν υποστεί καθίζηση και με πολλές λακκούβες που απαιτούσαν την αμέριστη προσοχή μας.

Περάσαμε από την «χωριατοπούλα του Μοριά», καταφύγιο του Κολοκοτρώνη την Στεμνίτσα και την Καρίταινα με το ομώνυμο κάστρο (υπήρχε κάποτε και στα χαρτονομίσματα των 5.000δρχ).

Εκεί ανεφοδιαστήκαμε πριν το χωριό για να συνεχίσουμε. Απέναντι όμως από το βενζινάδικο υπάρχει μια φάρμα εκτροφής ζώων όπως στρουθοκάμηλου και ελαφιών που αμέσως μας τράβηξαν την προσοχή και δεν ήταν δυνατόν να μην τραβήξουμε φωτογραφίες

 

Ο δρόμος προς την Μεγαλόπολη ήταν αρκετά καλός και μάλιστα αρκετά σημεία είναι πρόσφατα ασφαλτοστρωμένα. Από μακριά τα 2 μεγάλα φουγάρα των εργοστασίων δημιουργίας ηλεκτρικού ρεύματος της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού (Δ.Ε.Η) έδειχναν ένα άλλο τοπίο. Τα gps όμως για διαδρομή μας έδειχναν ότι έπρεπε να περάσουμε μέσα από τα ορυχεία της ΔΕΗ. Μπαίνοντας στην Μεγαλόπολη ακολουθήσαμε τις πινακίδες προς Λεοντάρι γιατί τα gps μετά την Εθνική Τράπεζα στην κεντρική πλατεία έδειχναν ότι έπρεπε να στρίψουμε δεξιά αλλά και πάλι αυτός ο δρόμος περνάει μέσα από τα ορυχεία.

 

Η διαδρομή παράλληλα με τον αυτοκινητόδρομο μας θύμισε εικόνες από highways της Αμερικής όπου πολλές μοτοσικλέτες βρίσκονται προς μία κατεύθυνση.

Ακολουθήσαμε τις πινακίδες για Βάστα.

Η ψιχάλες έκαναν και πάλι την εμφάνιση τους, αλλά με την ελαφριά ομίχλη , οι καθαρές πράσινες αποχρώσεις του βουνού, που κάπου κάπου ένα δέντρο ανθισμένο με μωβ λουλουδάκια έσπαγε την μονοτονία, μας έκαναν να θέλουμε να συνεχίσουμε το ταξίδι μας αψηφώντας την βροχή…

Μόλις περάσαμε το ομώνυμο χωριό, ο δρόμος στένευε επικίνδυνα σε ορισμένα σημεία. Ήθελε ιδιαίτερη προσοχή μιας και γνωρίζαμε ότι αρκετά πούλμαν επισκέπτονται την εκκλησία.

Μετά από ένα συνεχόμενο κλειστό καθοδικό στροφιλίκι, φτάσαμε στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας.Παρατάξαμε τις μηχανές μας και κατευθυνθήκαμε προς το εκκλησάκι.

Ένα μικρό κτίσμα που στην οροφή του ήταν 17 μεγάλα δέντρα. Η εκκλησία μας για πολλά πράγματα έχει δημιουργήσει μύθους και έχει συντηρήσει θρύλους στοχεύοντας στην διατήρηση αλλά και ενδυνάμωση του θρησκευτικού αισθήματος.

Έτσι και εδώ. Για την εκκλησία της Αγίας θεοδώρας υπάρχουν 2 «μύθοι»- εκδοχές.

Η μία λέει πως ήταν η Αυγούστα Θεοδώρα, κόρη του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου η οποία βασίλεψε σαν..άντρας. Αρρώστησε όμως βαριά και πέθανε ή κατά άλλους δολοφονήθηκε και θάφτηκε εκεί.

 

Η άλλη εκδοχή και πιο διαδεδομένη είναι πως η Αγία Θεοδώρα κατάγονταν από φτωχή οικογένεια και για να επιβιώσει κατατάχτηκε στο στράτευμα ως άντρας μισθοφόρος σε ηλικία 17 ετών. Ως άντρας πολεμούσε και είχε διακρίσεις. Δεν ήθελε όμως να προδώσει το μυστικό της ακόμα κι όταν την ερωτεύτηκε μια νεαρή κοπέλα. Η νεαρή κοπέλα τυφλωμένη από τον έρωτα της για τον στρατιώτη-Θεοδώρα, έμεινε έγκυος με άλλον και κατηγόρησε την Αγ. Θεοδώρα γι αυτό.

Έτσι την εκτέλεσαν στα 17 της χρόνια και λίγο πριν ξεψυχήσει με όση δύναμη της έμενε φώναξε προς τους στρατιώτες : << Το κορμί μου να γίνει εκκλησία, τα μαλλιά μου δέντρα και το αίμα μου ποτάμι >> και γι αυτό σύμφωνα με την παράδοση φύτρωσαν 17 δέντρα στην σκεπή από το εκκλησάκι της, που βρίσκεται δίπλα από ένα ποτάμι που ρέει όλο το χρόνο άφθονο νερό, δέντρα που προκαλούν τον θαυμασμό διότι είναι πολύ ψηλά και δεν φαίνεται να υπάρχουν ρίζες. Γι αυτό τον λόγο η θρησκεία μας μιλάει για θαύμα..

 

Όμως στα τέλη της δεκαετίας του 90 ήλθαν από το πανεπιστήμιο Πατρών με ειδικά μηχανήματα (γεωρανταρ κ.α.) και απέδειξαν πως οι ρίζες υπάρχουν και βρίσκονται ανάμεσα στα πετρώματα.

Αποδείχθηκε ότι οι ρίζες ακολουθούν τα διάκενα που υπάρχουν μέσα στους πλευρικούς τοίχους πλάτους σχεδόν ένα μέτρο δημιουργώντας απωθητικές τάσεις μεταξύ των λίθων και έτσι καταλήγουν στο έδαφος. Αυτό οδηγεί στη δημιουργία ενός δικτύου ριζών που ενισχύει το κτίσμα από στατική άποψη αντιτιθέμενο στο φορτίο της στέγης, αλλά καταστρέφοντας συγχρόνως τους πέτρινους τοίχους.

Αποδείχθηκε επίσης ότι ο νότιος τοίχος είναι σχεδόν ανέπαφος ενώ φαίνεται να υπάρχει ένα συγκεκριμένο κενό στον βόρειο. Κι όλες αυτές οι έρευνες έγιναν παρουσία των τοπικών φορέων αλλά και θρησκευτικών αντιπροσώπων διότι από την μια έπρεπε να γίνει αποκατάσταση συντήρηση της εκκλησίας αλλά και να μην διαταραχθεί θρησκευτικό αίσθημα.

Προκειμένου να μην ξεραθούν οι ρίζες των δέντρων, ο καθαρισμός και η αρμολόγηση της τοιχοποιίας έγιναν χωρίς τσιμεντενέσεις. Για την προστασία των τοιχογραφιών από την υγρασία καθαρίστηκε η οροφή από τα στρώματα χώματος και φύλλων που υπήρχε και τοποθετήθηκε ασφαλτόπανο με κολάρο γύρω από κάθε δέντρο, πολύ προσεχτικά για να μην τραυματίσουν τις ρίζες, ώστε να περιοριστεί στο ελάχιστο η υγρασία που περνάει κάτω από αυτά. Τέλος, τοποθετήθηκε σκεπή από σχιστόπλακες.

 

Αφού θαυμάσαμε το τοπίο , βγάλαμε αναμνηστικές φωτογραφίες με την βροχή να δυναμώνει και ξεκινήσαμε για το <<Νερόμυλο του Νικόλα>>, που βρίσκεται 500μ από το εκκλησάκι.

Τα κορίτσια της παρέας μας, αποφάσισαν να πάρουν το μονοπάτι δίπλα απ’ το ποτάμι, μία υπέροχη διαδρομή περνώντας ξύλινες μικρές γεφυρούλες ,θαυμάζοντας τα πανύψηλα καταπράσινα δέντρα…

Μετά από μία μικρή στροφούλα το τοπίο άλλαξε…. Μπροστά μας εμφανίστηκε μία μικρή έκταση με ένα πέτρινο κτίριο στη μέση με μικρές ξύλινες κατασκευές με ξύλινα τραπεζάκια και καρέκλες κτισμένα επάνω από το ποτάμι και κάτω από τα πλατάνια, συμπληρώνοντας αυτή την φυσική ζωγραφιά μια μικρή φάρμα με πολύχρωμες πάπιες, παπαγαλάκια και πολλών ειδών κοτούλες.

Λόγω βροχής βρήκαμε θαλπωρή σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο που στέγασε όλη την παρέα των T-MOTORIDERS.

Τα τεράστια ξύλινα τραπέζια σε σχήμα Π σε σύντομο χρονικό διάστημα γέμισαν με πολλά νόστιμα καλούδια αλλά εκείνο που ξεχώρισε ήταν το ψητό χωριάτικο ψωμί με ψητή ντομάτα , λαδάκι και σκορδάκι.

Τα ψητά κρέατα της ώρας αλλά και τα μαγειρευτά φαγητά τρέλαναν τους ουρανίσκους μας και ξαφνικά ο θόρυβος των μαχαιροπίρουνων αντικατέστησε τον ήχο από τις ομιλίες μας και τα πειράγματά μας. Φυσικά όποιος ήθελε λόγω της ημέρας μπορούσε να φάει ωραιότατο μπακαλιάρο σκορδαλιά

Ο δρόμος του γυρισμού ήταν βαρύς. Η δυνατή βροχή που είχε πέσει την ώρα που εμείς απολαμβάναμε τα ωραία εδέσματα του Νικόλα είχε δημιουργήσει ένα τοπίο με βρεγμένο οδόστρωμα και παχιά ομίχλη που στις σήραγγές του Αρτεμισίου έκαναν την οδήγηση να μοιάζει σε συμμετοχή σε ταινία του Αγγελόπουλου.

Με μία στάση για καφέ στα ΣΕΑ Τρίπολης , για μια ανάσα κι ένα τσιγάρο όλοι μας γυρίσαμε για άλλη μια φορά όρθιοι και γεμάτοι νέες εμπειρίες και εικόνες.